Chương trình đào tạo an toàn bức xạ cho cán bộ phụ trách an toàn cơ sở là một chương trình vô cùng quan trọng, một cơ sở có tuân thủ đầy đủ các quy định của Nhà nước về bảo đảm an toàn bức xạ, một cơ sở có bị cơ quan thanh tra xử phạt hay không hoàn toàn tùy thuộc và hiểu biết của người phụ trách an toàn.
Với chương trình chuẩn của Bộ KHCN quy định tại Thông tư 34/2014/TT-BKHCN, trong vòng chưa đến 1 ngày, người phụ trách an toàn phải học các nội dung sau:
- Tổ chức quản lý an toàn bức xạ tại cơ sở;
- Hướng dẫn lập kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ cấp cơ sở;
- Hướng dẫn khai báo, cấp phép tiến hành công việc bức xạ, cấp chứng chỉ nhân viên bức xạ
- Hệ thống quản lý chất lượng đối với công việc bức xạ, cơ sở tiến hành công việc bức xạ và cơ sở hạt nhân.
Thời gian đào tạo cho phụ trách an toàn chỉ chưa đến 01 ngày, với các nội dung bên trên người học sẽ không thể trả lời cho mình những câu hỏi thường trực như sau:
- Hằng năm cơ sở chúng tôi phải làm những việc gì để không vi phạm, không bị thanh tra phạt?
- Chúng tôi phải làm gì khi các công nhân viên công ty rất sợ, thậm chí từ chối làm việc với nguồn phóng xạ?
Đây chính là 2 câu hỏi mà tất cả các cán bộ phụ trách an toàn Công ty băn khoăn trong khi tới lớp đào tạo an toàn bức xạ, khi đã trả lời được 2 câu hỏi này thì đảm bảo công ty đó sẽ làm tốt công tác đảm bảo an toàn bức xạ. Chúng tôi sẽ nói cho các bạn biết, vì sao lớp học của chúng tôi sẽ giúp cán bộ phụ trách an toàn giải quyết các câu hỏi trên.
Đầu tiên khi vào lớp học, chúng tôi sẽ hỏi những ai trong lớp đã và đang làm cán bộ phụ trách an toàn, những cơ sở nào là cơ sở mới đưa cán bộ mới đi học và chưa quyết định ai làm phụ trách an toàn. Sau đó chúng tôi sẽ nói với học viên về vai trò của người phụ trách an toàn, là người vô cùng quan trọng trong đảm bảo an toàn cho công ty, là người thay mặt lãnh đạo công ty để tư vấn, quản lý các quy định về an toàn, thay mặt Lãnh đạo Công ty để làm việc với các đoàn thanh kiểm tra. Các cán bộ đã là phụ trách an toàn sẽ hiểu rõ được nhiệm vụ quan trọng của mình, còn các học viên mới phải gọi điện lại về cho Lãnh đạo để xin ý kiến quyết định, ai nên làm phụ trách an toàn.
Chúng tôi vẫn sẽ dạy qua về chương trình chuẩn của Bộ KHCN đã quy định, tiếp đó chúng tôi sẽ soạn thêm các bài giảng riêng, độc quyền của công ty chúng tôi, giành riêng cho cán bộ phụ trách an toàn.
1. Hằng năm cơ sở chúng tôi phải làm những việc gì để không vi phạm, không bị thanh tra phạt
Phụ trách an toàn bức xạ cơ sở phải trả lời cho Lãnh đạo cơ sở đó 1 câu hỏi rất khó là hằng năm công ty phải làm những gì để thực hiện đầy đủ quy định của nhà nước về an toàn bức xạ, để các đoàn thanh kiểm tra không bắt được lỗi cơ sở mình. Rất nhiều công ty, đặc biệt công ty nước ngoài, họ giao quyền rất mạnh cho phụ trách an toàn, đi kèm đó là trách nhiệm làm việc với thanh kiểm tra, nếu công ty bị phạt vi phạm hành chính thì người phụ trách an toàn phải chịu trách nhiệm nộp phạt thay công ty do đã không làm tốt công việc mình được giao.
Các văn bản quy định của nhà nước về an toàn bức xạ rất nhiều, trong 1 ngày học không ai có thể dạy học viên về đầy đủ các văn bản đó. Chúng tôi sẽ tóm tắt từng văn bản 1 và hướng dẫn học viên tự đọc tại nhà, phần nào có thể lược bỏ, phần nào liên quan tới cơ sở mình phải được đọc kỹ.
Chúng tôi sẽ cung cấp một bảng tổng hợp các công việc mà người phụ trách an toàn phải thực hiện trong 1 năm, các vấn đề được đưa ra cho học viên và giảng viên cùng thảo luận, học viên ra về với một list các công việc đó, đầu năm và giữa năm rà soát 1 lần bảng kê đó, nếu làm đầy đủ các công việc trong bảng kê đó thì là đã thực hiện đầy đủ các công việc đảm bảo an toàn bức xạ trong năm, các vấn đề được đưa ra thảo luận bao gồm:
- Kiểm tra thời hạn các giấy phép, các chứng chỉ;
- Tổ chức đào tạo an toàn bức xạ nếu chứng nhận hết hạn;
- Kiểm tra đọc liều kế cá nhân đầy đủ;
- Tổ chức khám sức khỏe định kỳ;
- Tổ chức kiểm xạ định kỳ;
- Tổ chức diễn tập kế hoạch ứng phó sự cố
- Và cuối cùng là lưu giữ hồ sơ đầy đủ.
Các nội dung trên là tổng hợp của đầy đủ các văn bản pháp lý về an toàn bức xạ quy định cho một cơ sở thông thường.
Giảng viên sẽ đưa ra danh sách các công việc như trên, sau đó cùng các học viên phụ trách an toàn diễn giải, bàn luận từng công việc đó là gì, phải làm gì, làm lúc nào, quy định nhà nước nào gắn với công việc đó.
ĐỌC THÊM: Kiểm xạ, đánh giá an toàn bức xạ
2. Chúng tôi phải làm gì khi các công nhân viên công ty rất sợ, thậm chí từ chối làm việc với nguồn phóng xạ?
Có nhiều công ty, đặc biệt các nhà máy sản xuất linh kiện điện tử, ở đó một lượng công nhân lớn làm việc với thiết bị bức xạ, công nhân rất hoang mang khi nghe tới từ phóng xạ, họ sợ sệt và thậm chí từ chối làm việc. Những việc này gây hậu quả rất xấu tới hiệu suất sản xuất của công ty, trong khi đó những người quản lý cấp cao, lãnh đạo đều là người nước ngoài không thể hiểu hết pháp luật Việt Nam và không thể nói chuyện được với các công nhân viên đó, vậy trách nhiệm làm cho công nhân viên yên tâm với công việc của mình, làm việc chăm chỉ sẽ được giao cho cán bộ phụ trách an toàn.
Tại lớp học, chúng tôi sẽ hướng dẫn cán bộ phụ trách phương pháp để xua đi nỗi sợ của các công nhân viên đó.
Muốn công nhân viên bức xạ an tâm làm việc xung quanh thiết bị bức xạ, trước hết chính cán bộ phụ trách an toàn phải không cảm thấy sợ các thiết bị bức xạ đó, để không sợ thì cán bộ phụ trách an toàn phải thực sự hiểu biết đặc biệt hiểu biết về cơ cấu an toàn của thiết bị. Chỉ khi phụ trách an toàn không sợ sệt, thực sự tự tin thao tác tiếp xúc với thiết bị bức xạ thì công nhân viên mới có thể làm theo.
Tại lớp học, đối với từng đối tượng phụ trách an toàn (từng loại hình cơ sở), chúng tôi sẽ đào tạo sâu hơn về loại thiết bị của cơ sở đó, hướng dẫn phụ trách an toàn thực hành trên các thiết bị bức xạ đó để thể hiện cho công nhân viên về sự an toàn của thiết bị khi làm đúng quy trình.
Do đã có gần 10 năm làm việc trong lĩnh vực an toàn bức xạ, gần 10 năm chuyên tư vấn pháp lý và kỹ thuật cho các đơn vị bức xạ và đã từng tư vấn cho rất nhiều cơ sở bức xạ soạn hồ sơ, chuẩn bị hồ sơ để tiếp các đoàn thanh kiểm tra, chúng tôi rất hiểu các công việc một cơ sở phải thực hiện, rất hiểu về những lo lắng của các nhân viên bức xạ, người phụ trách an toàn. Chính vì vậy chúng tôi đã soạn thêm các bài giảng độc quyền cho cán bộ phụ trách an toàn, bổ sung thêm cho chương trình chuẩn của Bộ KHCN.
