Một thiết bị MRI đặc biệt đã được các nhà nghiên cứu sử dụng để phát hiện ra những thay đổi trong não ở bệnh nhân trong vòng 6 tháng sau khi khỏi bệnh COVID-19. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, khoảng một phần năm người trưởng thành sẽ bị ảnh hưởng lâu dài từ COVID-19. Các triệu chứng thần kinh liên quan đến COVID kéo dài bao gồm khó tư duy hoặc tập trung, nhức đầu, khó ngủ, choáng váng, cảm giác như kim châm, thay đổi mùi hoặc vị và trầm cảm hoặc lo lắng. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng COVID-19 liên quan đến những thay đổi ở tim, phổi hoặc các cơ quan khác ngay cả ở những bệnh nhân không có triệu chứng.
Khi ngày càng có nhiều người bị nhiễm và hồi phục sau COVID-19, các dạng nghiên cứu đã được triển khai ở nhiều nơi trên thế giới, tập trung vào hậu quả lâu dài mà COVID-19 gây ra. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã sử dụng hình ảnh có trọng số nhạy cao để phân tích tác động của COVID-19 đối với não. Độ nhạy biểu thị mức độ đặc trưng của một số vật chất như máu, sắt và canxi, sẽ bị từ hóa trong từ trường MRI. Đặc trưng này giúp phát hiện và theo dõi một loạt các tình trạng thần kinh bao gồm chảy máu vi thể, dị dạng mạch máu, khối u não và đột quỵ. Kết quả nghiên cứu đã nêu bật khía cạnh mới về tác động thần kinh của COVID-19 và báo cáo những bất thường đáng kể ở những người sống sót sau COVID. Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu hình ảnh có trọng số về độ nhạy cao của 46 bệnh nhân đã khỏi bệnh COVID và 30 người khỏe mạnh để đối chứng. Hình ảnh được thực hiện trong vòng sáu tháng sau khi phục hồi. Trong số những bệnh nhân mắc COVID kéo dài, các triệu chứng được báo cáo phổ biến nhất là mệt mỏi, khó ngủ, thiếu tập trung và các vấn đề về trí nhớ.
Phân tích độ nhạy trên hình ảnh trên não người hậu COVID phát hiện 03 nhóm tổn thương chủ yếu ở các vùng trắng của vỏ não trước trán và trong thân não. Các nhóm (a) và (b) được quan sát bên trong chất trắng não gần hồi quỹ đạo trán, trong khi (c) nằm ở vùng não giữa (Nguồn: RSNA và Sapna S. Mishra)
Mishra, đồng tác giả trong nghiên cứu đó, cho biết: “Những thay đổi về giá trị tính nhạy của các vùng não có thể là dấu hiệu cho thấy những thay đổi thành phần cục bộ”. Tính nhạy cao có thể phản ánh sự hiện diện của số lượng bất thường các hợp chất trong khi độ nhạy thấp hơn có thể do các bất thường như vôi hóa hoặc thiếu các phân tử có chứa sắt gây ra. Kết quả chụp cộng hưởng từ MRI cho thấy những bệnh nhân hồi phục sau COVID-19 có giá trị độ nhạy cao hơn đáng kể ở thùy trán và thân não so với những người khỏe mạnh. Các cụm thu được ở thùy trán chủ yếu cho thấy sự khác biệt về chất trắng. Những vùng não này có liên quan đến sự mệt mỏi, mất ngủ, lo lắng, trầm cảm, đau đầu và các vấn đề về nhận thức. Các phần của hồi trán phía dưới quỹ đạo bên trái (khu vực quan trọng để hiểu và tạo ngôn ngữ) và hồi trán phía dưới quỹ đạo bên phải (liên quan đến các chức năng nhận thức khác nhau bao gồm khả năng tập trung, ức chế vận động và hình ảnh, cũng như các quá trình nhận thức xã hội) và vùng lân cận các vùng chất trắng tạo nên các cụm thùy trán.
MAGNETOM Terra – MRI 7T đầu tiên được sử dụng ở Mỹ và Châu Âu.
Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy một sự khác biệt đáng kể trong vùng não bên phải của thân não. Vùng này có liên quan đến nhiều chức năng cơ thể quan trọng, bao gồm phối hợp với hệ thống nội tiết để giải phóng hormone, chuyển tín hiệu cảm giác và vận động đến vỏ não và điều chỉnh nhịp sinh học (chu kỳ đánh thức giấc ngủ). Kết quả nghiên cứu chỉ ra các biến chứng nghiêm trọng lâu dài có thể do virus corona gây ra, thậm chí vài tháng sau khi khỏi bệnh. Những phát hiện đó đều từ việc sử dụng MRI độ phân giải siêu cao với sự điều chỉnh phù hợp. Máy MRI được sử dụng là máy chụp cộng hưởng từ 7T trường cực cao có thể so sánh những thay đổi cấu trúc vi mạch.
Máy 7T MRI có thể tạo ra hình ảnh của não với độ phân giải cao hơn và chất lượng tốt hơn so với các loại MRI khác, được sử dụng để chứng minh những thay đổi nhỏ hơn nhiều xảy ra trong mô não. Các nhà nghiên cứu đã tính toán các không gian quanh mạch máu mở rộng ở trung tâm bán bầu dục (khu vực trung tâm của chất trắng) và các vùng hạch nền của não. Tăng cường độ chất trắng, các tổn thương “sáng lên” trên MRI được đo bằng thang đo Fazekas. Chảy máu vi thể não được đánh giá theo thang đánh giá giải phẫu vi chảy máu não.
Từ khóa: MRI; hậu COVID; tổn thương não;
– CMD&DND –
