Thực tế hiện nay, nhiều bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi ác tính, di căn từ ung thư phổi, gặp khó khăn nghiêm trọng và chuyển biến nguy kịch do không có phương pháp điều trị thích hợp. Một nhóm các nhà khoa học của Hàn Quốc đang thu hút sự chú ý khi phát triển một công nghệ mới, dựa trên đồng vị phóng xạ để chẩn đoán và điều trị căn bệnh khó chữa này.
Ở trạng thái bình thường, khoang màng phổi có một lượng ít dịch khoảng từ 10-15ml, lượng dịch này gọi là dịch sinh lý trong khoang màng phổi, tạo điều kiện thuận lợi và duy trì sự giãn nở của phổi trong quá trình vận động hô hấp. Khoang màng phổi là khoảng trống được bao bọc bởi thành bên của màng phổi bao phủ lên thành ngực, hoành cách mạc (midriff), trung thất (mediastinum) và màng phổi nội tạng bao phủ phổi gồm cả rãnh liên thùy phổi. Tràn dịch màng phổi ác tính được tạo ra khi dịch lỏng bị ứ đọng trong khoang màng phổi do có những thay đổi bất thường, đặc biệt là viêm phổi do vi khuẩn, bệnh lao và các khối u ác tính. Khoảng một nửa số bệnh nhân ung thư (ung thư phổi, ung thư vú, U lympho, ung thư buồng trứng, ung thư dạ dày,…) sẽ bị tràn dịch màng phổi.
Hình ảnh chụp phổi với vị trí bị tràn dịch màng phổi ác tính
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị ung thư phổi, nhưng các phương pháp điều trị thông thường hiếm khi được áp dụng cho tràn dịch màng phổi ác tính di căn từ ung thư phổi do đặc tính sinh học phân tử của tế bào ung thư bị thay đổi. Ngoài ra, việc loại bỏ tạm thời dịch tràn màng phổi ác tính bằng cách đặt ống ngực và chọc dò màng phổi sẽ vẫn bỏ sót các tế bào ung thư trên thành lồng ngực. Vì vậy, cần cấp thiết một phương pháp điều trị loại bỏ vĩnh viễn các tế bào ung thư trong tràn dịch màng phổi ác tính.
Từ yêu cầu cấp thiết trên, nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Khoa học Bức xạ của Viện Nghiên cứu Năng lượng Nguyên tử Hàn Quốc (KAERI) cùng với Nhóm nghiên cứu tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Chungnam, Bệnh viện Gangnam Severance và SG Medical đã phát triển một công nghệ điều trị nhắm mục tiêu mới dựa trên đồng vị phóng xạ đối với các tế bào ung thư gây tràn dịch màng phổi ác tính. Công nghệ này nhằm tạo ra một hợp chất đánh dấu đồng vị phóng xạ sử dụng để nhắm mục tiêu và điều trị các tế bào ung thư trong tràn dịch màng phổi ác tính di căn từ ung thư phổi.
Công nghệ mới này được phát triển dựa trên nguyên tắc thực tế là một protein cụ thể (thụ thể CD55) biểu hiện nhiều trong các tế bào ung thư phổi ở tràn dịch màng phổi ác tính di căn, trái ngược với các tế bào ung thư của bệnh ung thư phổi. Nhóm nghiên cứu đã điều chế một loại kháng thể đặc biệt có thể nhắm mục tiêu CD55 và kết hợp nó với kháng thể Lutetium-177 (một loại đồng vị phóng xạ sử dụng trong chẩn đoán và điều trị) để tạo ra một loại chất phân phối thuốc mới dựa trên đồng vị phóng xạ.
Ảnh hưởng của kháng thể 177Lu-anti-CD55 đối với sự xâm nhập và di cư của tế bào ung thư phổi.
Chất phân phối thuốc được sử dụng trên các mô hình động vật phỏng dạng tràn dịch màng phổi ác tính di căn từ ung thư phổi. Kết quả của quá trình nhắm mục tiêu chọn lọc các tế bào ung thư của thuốc đã được xác minh bằng xạ hình SPECT. Ngoài ra, thời gian sống trung bình của các mô hình động vật sử dụng thuốc với chất phân phối mới đã tăng hơn gấp hai lần. Công nghệ mới này cũng được kỳ vọng sẽ đóng góp đáng kể vào việc phát triển các chất chẩn đoán và điều trị các bệnh hiếm gặp như tràn dịch màng phổi ác tính di căn từ ung thư phổi.
Từ khóa: Tràn dịch màng phổi; đồng vị phóng xạ; 177Lu;
– CMD&DND –
